1. Schrijven is hersengymnastiek

  1. Als we schrijven zijn onze hersenen hard aan het werk. Verschillende delen van de hersenen worden geactiveerd en gaan linker – en rechterhelft samenwerken. Motoriek ruimtelijk inzicht, klank-tekenkoppeling, taal, emotie. Door beweging, richting en druk op de pen zenden we signalen naar de hersenen. En de motorische handeling van het schrijven ondersteunt het geheugen om lettervormen te onthouden.
  2. Door te schrijven worden nieuwe neurale verbindingen aangelegd of gestimuleerd te ontkiemen. Daardoor worden hogere cognitieve niveaus (denken, taal, geheugen) haalbaar.

Schrijven activeert het gebied van Broca, het gebied dat verbonden is met spraak en taal.

Schrijven is belangrijk voor de leesontwikkeling van kinderen.

Manfred SpitzerDuitse psychiater

Schrijven is meer dan alleen letters overbrengen op papier.
Opeenvolgende vingerbewegingen activeren grotere hersengebieden met betrekking tot denken, taal en werkgeheugen.

Virginia Berninger Professor aan de universiteit in Washington

Typen is een andere vaardigheid en de hand is het uitdrukkingsmiddel van gevoelens en dit heeft gevolgen voor het leren en het geheugen. Schrijven doe je immers met hand, hoofd en hart!

Wally van Grunsven orthodidact die samen met kinderneuroloog Charles Njiokiktjien onderzoek doet naar handschriftontwikkeling

2. Schrijven zorgt voor meer letter- en tekstbegrip

Dat die motorische handelingen een belangrijke rol spelen bij het leren lezen, blijkt uit Frans onderzoek: daar onderzochten onderzoekers de invloed van het schrijven en het intoetsen van letters op de letterherkenning van jonge kinderen. Letters schrijven bleek vooral bij oudere kinderen (rond 4 jaar) tot betere herkenning te leiden. Bij typen is de beweging voor alle letters hetzelfde: de toets indrukken staat dan los van de grafische vorm en betekenis.

3. Schrijven is goed voor de motorische ontwikkeling

Goed leren schrijven kan alleen met veel oefening. Een goede schrijfhouding is daarbij heel belangrijk. Dat vraagt om een goede lichaamscoördinatie. Schrijven heeft een positief effect op de ontwikkeling van zowel de grote als de kleine motoriek. Ogen, hersenen, nek, spieren in de vingers – alles moet met elkaar samenwerken. Daarom is schrijven is een van de moeilijkste vaardigheden die we kinderen kunnen leren. En als je het eenmaal kan moet je het ook blijven doen, anders wordt je handschrift slechter en ga je langzamer schrijven.
Geldt dat ook als je meer typt dan schrijft? Ja, in een onderzoek werden twee groepen volwassenen vergeleken: een ‘computergroep’ (die vooral de computer gebruikten voor tekstverwerking) en een ‘schrijfgroep’. Bij het volgen van een lijn met een pen bleek de computergroep veel langzamer dan schrijfgroep. Meer typen en minder schrijven heeft dus niet alleen invloed op handschrift, maar ook op andere gerelateerde motorische vaardigheden.

4. Schrijven zorgt voor betere concentratie

De schrijver ontwikkelt, vooral door het oefenen, zelfdiscipline.
De concentratie wordt bevorderd, daarmee het denken en het intelligentieniveau. Het geeft orde, rust en ruimte in het hoofd van ‘drukke’ mensen. Goed leesbaar schrijft geeft zelfvertrouwen en bevordert impulsbeheersing. De manier waarop een opdracht wordt uitgevoerd, vertelt iets over geconcentreerdheid, onverschilligheid, ergernis of ontroering. Schrijvend aantekeningen maken betekent dat leerlingen de uitleg van de leraar in hun eigen woorden moeten herschrijven. Je schrijft immers niet zo snel als de leraar praat.
Handgeschreven aantekeningen worden zo in feite al een samenvatting van de lesstof. Zo begrijpen kinderen de stof beter en blijven feiten beter hangen – en dit geldt zowel voor de korte termijn (meteen na de les) als op de langere termijn (na enkele weken).

Waarom moeten kinderen blijven schrijven?

Computers en tablets zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij en in het onderwijs. Steeds vaker grijpt een leerling naar het toetsenbord. Typen is vooruitgang en schrijven is ouderwets wordt dan gezegd, maar is dat wel zo?

Typen is een heel andere vaardigheid. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat bij kinderen die schrijven een grotere hersenactiviteit gemeten wordt. Zij kunnen beter dingen onthouden en hebben een betere concentratie dan kinderen die typen. Daarnaast blijkt dat kinderen die opstellen op school typen een minder grote woordenschat hebben en vaker achterlopen in hun ontwikkeling dan kinderen die hun opstellen met de hand schrijven. Je hoeft het typen niet te laten, maar je kunt wel blijven schrijven.